ONS DOOPSEL EN VERANTWOORDELIJKHEID

Vijfde Woord ter bemoediging

Beste broeders en zusters,

Afgelopen zondag hebben wij met het feest van de Doop van de Heer, liturgisch gezien, de Kersttijd afgesloten. De kerstversieringen in kerken en huizen worden opgeruimd. De kerststal kan weer naar zolder. Het Evangelie van zondag maakte duidelijk dat wij met Kerstmis niet zomaar een geboorte hebben gevierd. Bij de doop van Jezus in de Jordaan wordt Hij aangewezen als de welbeminde Zoon. In Christus zoekt de Vader ons op. Teken van goddelijke solidariteit.

Ook wij zijn gedoopt. Op ieder van ons heeft God zijn hand gelegd. Hij geeft ons kracht om als verantwoordelijke christenen te leven juist ook in deze nare en spannende tijd. Op wat langere termijn lijkt er licht aan de horizon te schijnen. Maar de komende maanden  worden nog lastig. Wij moeten nog even de woestijn accepteren voordat er meer vrijheid en spontaniteit in het beloofde land mogelijk zal worden .

Levensvernieuwing
Het Evangelie bracht ons zondag opnieuw naar de Jordaan. Johannes de Doper heeft daar een massale doopbeweging op gang gebracht. Aan de oevers van de rivier spreekt hij mensen aan en daagt hen uit om hun leven nog eens goed te overwegen. Mensen moeten zich laten dopen als een uiterlijk teken van innerlijke reiniging. Want er staan grote dingen te gebeuren. De Messias is op komst. Johannes is er diep van overtuigd dat een bekering van het hart nodig is. Hij heeft met een scherpe blik om zich heen gekeken. Hij kent de wereld en hij kent het hart van ons mensen. Hij ziet het krabben en het klauwen. Hij ziet het onrecht en de onvrede. Er is zoveel dat het verbond met God weerspreekt.

Wanneer Johannes vandaag zou hebben geleefd dan zou hij ongetwijfeld wijzen naar oorlogsgebieden in Jemen en Ethiopië. Maar ook naar de 80 miljoen vluchtelingen die te vaak aan hun lot worden overgelaten. Maar ook dichter bij huis zou Johannes kunnen wijzen op onze eigen jaloezie, op onze zucht om de eerste te willen zijn; onze roddel en achterklap. Kijk maar, zegt Johannes, kijk in de spiegel en ontdek jezelf. Daarom klinkt die oproep tot ommekeer en levensvernieuwing. De doop is daarvan een teken. Water zuivert en kan zo een teken zijn van een nieuwe start.

Doop van Jezus: solidariteit met falende mensen
In het Evangelie lezen wij dat ook Jezus zich meldt bij Johannes. En Hij stelt een opvallende daad. Hij daalt af in het doopwater en laat zich door de Doper dopen. Op het eerste gezicht is dat vreemd en verwonderlijk. Want Jezus heeft toch geen bekering nodig. Hij is bij uitstek de Rechtvaardige die helemaal open is voor God en voor de mensen. En toch daalt hij af in het water van de Jordaan. Christus wordt zo helemaal één met ons. Midden onder zondaars en bedelaars neemt Hij plaats. De ene Rechtvaardige verklaart zich solidair met falende en liefdeloze mensen. Niet alleen op het kruis van Golgotha, maar ook al bij het afdalen in de Jordaan. Hij die geen doopsel van bekering nodig heeft, verbindt zich met allen die dat doopsel wel nodig hebben. Het gaat om een vrijwillige zelfgave die heel het openbare leven van Christus zal bepalen en die een hoogtepunt krijgt op het kruis, tot onze verzoening.

Als Jezus het doopsel ontvangt, krijgen wij een doorkijk op wie Hij is. De veelgeliefde Zoon van de Vader. God zoekt ons op. In Christus toont de Vader hoezeer Hij van ons houdt en ons nabij wil zijn. Jezus onthult Gods zachtmoedigheid en geduld; zijn verzoenende liefde. De contouren van het optreden van de Heer vinden wij terug bij de profeet Jesaja. Jezus roept niet en schreeuwt niet. Als de Barmhartige breekt Hij het geknakte riet niet, noch dooft Hij de kwijnende pit. Geknakt riet en een dovende pit zijn treffende beelden voor de situatie van ons mensen. Ons bestaan is immers gebroken. Wij verlangen naar geluk en vrede maar niet zelden leeft er onvrede in ons hart. Wij zijn kleine, broze mensen die kwetsbaar leven voor Gods aangezicht. Bij die stand van zaken komt Christus bij ons staan. Niet verwijtend maar solidair; niet verstotend maar vol aanvaarding. De geschonden mens wordt genezen, de schuldige mens ontvangt vergeving en de hulpeloze mens ontvangt nieuw levensmoed.

Ons eigen doopsel
Wij zijn ook gedoopt. Wij ontvingen niet het doopsel van Johannes. Wij zijn gedoopt in de naam van de Vader, de Zoon en de Geest. God heeft op ieder van ons zijn hand gelegd. Ons eigen doopsel wil meer zijn dan een etiket, meer dan een ritueel. Als het goed is, valt dat ook te zien aan onze manier van samenleven met God en met elkaar. Wij zijn geroepen om Gods liefde te delen met elkaar. Johannes doopt met water; Christus doopt ons met de Geest. En dat is, hopelijk, niet alleen een vrome kreet. Christus schenkt ons de Geest als Helper en Trooster. Juist in deze lastige dagen kunnen wij de hulp en de troost van de Heer natuurlijk ontzettend goed gebruiken. Wij blijven geroepen om een bijdrage te leveren aan de opbouw van onze Kerk. Door de coronacrisis spreken wij daar minder over maar de inzet voor een missionaire Kerk blijft actueel. Gods Geest maakt ons hopelijk creatief om wegen te vinden om het Evangelie van Gods onvoorwaardelijke liefde in Christus te delen met ons tijdgenoten.

U weet dat ik mij zorgen maak over het gebrek aan hoffelijkheid en de toename van de verharding in ons samenleving. Met afschuw hebben de meesten van ons afgelopen week gekeken naar de beelden uit Washington. Christenen zouden aan de verharding niet mee moeten doen. Niet alleen uit beschaving maar juist ook geïnspireerd door ons geloof. Ieder mens is een schepsel van God en heeft daardoor een unieke waardigheid. En juist in een gepolariseerde samenleving zijn christenen geroepen om het bonum commune, het algemeen welzijn te dienen. Laten wij vooral zoeken naar wat ons verbindt en in onderlinge samenwerking de noden van onze tijd bij de horens vatten.

Woestijn en beloofd land
Ik schrijf dit Woord ter bemoediging midden in de tweede lockdown. Doordat het vaccinatieprogramma is opgestart, lijkt er op langere termijn licht aan het einde van de tunnel te schijnen. Maar op korte termijn staan de meeste seinen nog op rood. De besmettingen blijven veel te hoog en de druk op de zorg is nog steeds zeer groot. In Bijbelse termen zijn wij  voorlopig nog in de woestijn. Juist nu moeten wij als christenen onze verantwoordelijkheid nemen en alles doen om het aantal besmettingen in te dammen. In de huidige omstandigheden zijn geduld, uithoudingsvermogen en veerkracht belangrijke waarden. In kracht van de troostende en helpende Geest van de Heer is er veel mogelijk.

Laten wij er zijn voor elkaar, juist ook voor mensen die in deze tijd extra eenzaam zijn. Een klein gebaar van humaniteit kan vaak het verschil maken. Een glimlach, een brief, een mail, een telefoontje, een klein cadeau of een mooie bos bloemen. Het is vaak een kleine moeite maar geeft groot plezier. Wij allen zijn kleine en kwetsbare mensen. Ons leven is geschonden en broos. Maar de Trooster en Helper kan ons bemoedigen en sterk maken. Laten wij volhouden. Nog even de woestijn accepteren voordat er hopelijk meer vrijheid en spontaniteit in het beloofde land mogelijk zal zijn.

Mgr. dr. Gerard de Korte
bisschop van ‘s-Hertogenbosch

Afscheid Pieter Zimmermann – rectificatie

In tegenstelling tot wat in de Brug staat is de kerk dit weekend (19 en 20 december) niet gesloten. De  feestelijke afscheidsvieringen gaan dus gewoon door. 

Ook is er op zaterdag van 14.00 uur tot 17.30 in Den Dungen en op zondag van 12.30 tot 17.00 uur in Gestel de mogelijkheid om de kapelaan even persoonlijk (op afstand) te spreken.

 Echter er is geen catering of gezellig samenzijn.

 Dus nadat u bij de kapelaan geweest bent wordt u vriendelijk verzocht om de kerk te verlaten.

De digitale adventskalender:

Nog maar heel even en dan is het zover: dan begint Advent, de periode waarin we verwachtingsvol uit mogen kijken naar Kerstmis! 
Het blijft onzeker hoe de komende maanden zullen gaan verlopen, maar om Advent toch niet onopgemerkt voorbij te laten gaan heeft het team Familiepastoraat van het Bisdom Den Bosch een ‘digitale Adventskalender’ in het leven geroepen. Een kalender voor het hele gezin waarbij je online elke dag een luikje kunt openen. De kalender zit boordevol mooie verhalen, leuke opdrachten, muziek en knutselopdrachten. 

Via deze link https://adventskalender2020.webflow.io/  kun je de digitale adventskalender volgen. Het eerste luikje gaat op zondag 29 november open.
  
Veel plezier ermee!

Marina Hobbelen – pastoraal werkster

FEEST IN EEN DONKERE TIJD (9 november 2020)

Beste broeders en zusters,

Velen van u zullen het met mij eens zijn dat onze tijd lastig en duister is. De coronacijfers zijn hoog en de samenleving is voor een deel weer tot stilstand gekomen. Steeds luider klinken opnieuw de zorgelijke verhalen uit onze ziekenhuizen en verzorgingshuizen. Niet weinig mensen voelen zich eenzaam en de economische gevolgen van de coronapandemie geven bij velen een gevoel van bestaansonzekerheid.

Giftige sfeer
Het lijkt een algemene tendens dat in Kerk en wereld de lontjes korter worden en de spanningen groter. In deze dagen horen wij voortdurend over de giftige sfeer binnen de Verenigde Staten. Ik maak mij grote zorgen over de toenemende spanningen, ook in ons goede vaderland. Iemand met een andere visie wordt te snel gezien als een vijand.
Ik noem ook de polarisatie rond het beleid van onze paus Franciscus. Allerlei katholieke sites waar de paus bij voorbaat met wantrouwen tegemoet wordt getreden. Deze ontwikkelingen ondermijnen de onderlinge gemeenschap en de verbondenheid met de paus als de huidige Petrus in ons midden.
Saamhorigheid en onderlinge verbondenheid staan onder druk. Op sociale media, helaas ook christelijke media, krijgt haat steeds meer ruimte. Vaak zijn mensen niet meer bereid om te argumenteren maar wordt er alleen hard en onbarmhartig gescholden. Persoonlijke beledigingen zijn steeds meer in de mode gekomen.

Bruggen bouwen
Tijdens de viering van Allerheiligen op 1 november lazen wij uit de Bergrede de zaligsprekingen. Ik vierde de Eucharistie in de kathedraal en tijdens de preek heb ik twee van die zaligsprekingen naar voren gehaald: zalig de zachtmoedigen en zalig de vredestichters. Veel mensen hebben hun gemoed verhard en zijn niet meer bereid om in de schoenen van een ander te gaan staan. Het gevolg is verbaal en helaas ook steeds meer fysiek geweld. De recente terreur in Frankrijk en Oostenrijk vormt daar een verdrietig voorbeeld van. Of denken wij aan de bedreiging van docenten in ons eigen land.
Juist volgelingen van Christus zijn geroepen om zich steeds opnieuw te bekeren. Alle hardheid achter ons te laten en zachtmoedige mensen te zijn. In onze dagen hebben wij ook behoefte aan vredestichters. Geen bruggen tussen mensen opblazen maar bruggen bouwen. In het besef dat God alle mensen een unieke waardigheid heeft verleend. In kracht van Gods Geest zijn wij geroepen de vrede van Christus concreet zichtbaar te maken in de omgang met elkaar.

Diakenwijdingen
Gelukkig zijn er in deze lastige en donkere tijd toch ook momenten dat wij feest kunnen vieren. Voor mij persoonlijk en voor het gehele bisdom was dat afgelopen zaterdag. Tijdens een feestelijke viering van de heilige Willibrord, patroon van onze Nederlandse kerkprovincie, mocht ik vier permanente diakens en twee diakens op weg naar het priesterschap wijden. Door de coronacrisis kon de kathedraal maar 30 mensen toelaten maar gelukkig bood de perfecte livestream in de Sint Jan uitkomst. Enkele duizenden gelovigen konden zo met ons verbonden zijn en waren getuigen van de wijding. Met een dankbaar gevoel denk ik terug aan de wijdingsplechtigheid die, ondanks alle coronabeperkingen, waardig en feestelijk is verlopen.

Dienend geloven
Diakens en priesters hebben binnen onze Kerk een eigen opdracht. Zij staan niet boven maar tussen de andere gelovigen. In het voetspoor van Christus willen zij niet gediend worden maar zelf dienen. Onze gewijde broeders zijn er voor de verkondiging van het Woord, de bediening van de sacramenten en het onderling dienstbetoon. Zo kunnen zij een belangrijke bijdrage leveren aan het leven van parochies en onze geloofsgemeenschappen maken tot, met de woorden van paus Franciscus in zijn recente encycliek Fratelli Tutti, een echte broeder- en zusterschap.

Missionair elan
De heilige Willibrord landde in 690 met andere monniken op onze kust. Hij kwam als een vreugdebode om te vertellen over Gods mensenliefde. Als missionaris heeft hij de persoon en het Evangelie van Christus in onze streken bekend gemaakt. Hij trok rond en verkondigde Gods onvoorwaardelijke liefde in Christus. Willibrord was allereerst herder. Hij besefte met open handen te moeten leven. Als geestelijke bedelaar had hij bij Christus voedsel ten leven gevonden.
Onze zes nieuwe diakens zijn geroepen om ook zelf missionaris te zijn. Alleen op de winkel passen is geen toekomstbestendige optie. Het gaat erom creatief nieuwe wegen te vinden om mensen van vandaag te bereiken met het Evangelie. Onze nieuwe diakens kunnen nieuwe wegen inslaan om vooral ook jonge mensen te bereiken. Wij weten dat onze cultuur helaas in menig opzicht de missionaire opdracht eerder blokkeert dan stimuleert. Voor veel tijdgenoten is de hemel immers verdwenen. Maar als vrienden van Christus kunnen en mogen wij niet moedeloos zijn. Misschien af en toe wel vermoeid. Maar dan is het tijd om te rusten om daarna weer te zaaien en het vertrouwen dat God zelf zal zorgen voor de oogst. Steeds weer mogen wij de netten uitgooien. Gods Geest werkt ook vandaag.

Biddend begeleiden
Door de coronacrisis was een massale viering in de kathedraal niet mogelijk maar wij kunnen onze nieuwe wijdelingen wel massaal met ons gebed ondersteunen. Ikzelf ben dankbaar voor alle gelovigen die voor mij als bisschop bidden. Het is bijzonder bemoedigend te weten dat mensen mijn pastorale opdracht biddend begeleiden. Een en ander geldt natuurlijk ook voor de zes nieuwe diakens. Ook in deze lastige en onzekere tijd richten wij onze ogen op de Heer van de toekomst. Tijdens de wijdingsplechtigheid lazen wij de indrukwekkende woorden uit de Hebreeënbrief: Christus is dezelfde gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid. Zoals Willibrord missionair in het leven stond en het geloof van zijn doopsel gestalte gaf, zo mogen wij dat allemaal doen. Onze priesters en diakens, juist ook de wijdelingen van afgelopen zaterdag, hebben een bijzondere taak om anderen gelovig te inspireren.

Met de woorden van Willibrord mogen wij elkaar in de naam van God geluk wensen: in nomine Dei feliciter.

Mgr. dr. Gerard de Korte

VEILIG BIJ GOD (26 oktober 2020)

Allerheiligen / Allerzielen 2020

Broeders en zusters,

Over enkele dagen vieren wij opnieuw Allerheiligen en Allerzielen. Wij naderen de maand november. Het weer is guur en de dagen worden snel korter. De vele bladeren in onze straten tonen de vergankelijkheid van de natuur. In deze coronatijd zullen de komende vieringen, met name ook Allerzielen, op een heel eigen wijze worden beleefd. Wij beseffen onze eigen kwetsbaarheid en vergankelijkheid, zeker de ouderen onder ons. Onderhuids geeft de huidige stand van zaken veel onzekerheid en moedeloosheid. Maar wij mogen ons laten inspireren door het gegeven dat wij niet de eerste christenen zijn. Wij staan op de schouders van vele generaties van gelovigen. Een lange en veelkleurige stoet van mensen is ons op de weg van Christus voorgegaan. Mensen die in kracht van Hem aan hun bestaan gestalte hebben gegeven. In kracht van de Geest maakten zij Christus zichtbaar in hun eigen leven.

Een grote menigte
Met Allerheiligen lezen wij tijdens de Eucharistie uit het laatste bijbelboek, de openbaring van de apostel Johannes (7, 2-4,9-14). Hij spreekt over de dienstknechten van God die met een zegel op hun voorhoofd worden getekend. Dat is een indrukwekkend beeld: God kent zijn mensen en heeft zorg voor hen. Zij zijn Gods eigendom. Mensen uit Israël, het volk van Gods eerste liefde, maar ook mannen en vrouwen uit alle volkeren. Johannes ziet een grote menigte die niemand tellen kan, uit alle rassen en stammen en volken en talen. Zij waren verbonden met God en instrumenten in zijn hand. Mensen die verbonden waren met Christus en hun ego steeds meer door Hem lieten vormen. Zij waren Christusdragers die de zaligsprekingen, die wij op Allerheiligen ook zullen horen (Matteüs 5,1-12a), concreet hebben geleefd.

Onbereikbaar ver?
Het gevaar bestaat dat de heiligen zo braaf en zoet worden beschreven dat wij er een beetje wee van in de maag worden. Maar ook kunnen heiligen ons zo perfect worden geschetst, dat zij onbereikbaar worden. Wij kunnen zelfs schuldgevoelens krijgen over onze eigen schamelheid en falen. Maar ik denk dat wij de heiligen dan verkeerd inschatten. De heiligen die ons zijn voorgegaan waren mensen van vlees en bloed. Juist zij beseften hun eigen kleinheid en afhankelijkheid. De apostel Paulus schrijft daar mooi over. Wat hij is, is hij door genade, door de kracht van God. Niet op eigen kracht maar in kracht van Christus kunnen wij in het voorspoor treden van hen die ons zijn voorgegaan en ons tot voorbeeld zijn in zachtmoedigheid en barmhartigheid; in de inzet voor gerechtigheid en vrede.
Mensen die zuiver zijn van hart. Op het feest van Allerheiligen mogen wij ons verbonden weten met alle heiligen die ons zijn voorgegaan als voorbeelden en voorbidders.

Dierbare gestorvenen
Met Allerzielen, de dag na Allerheiligen, staan wij stil bij onze dierbare doden. In veel parochies worden de gestorvenen van het afgelopen jaar herdacht. Wij noemen hun namen en steken kaarsen aan. Dit jaar, met alle coronabeperkingen, helaas in klein verband. Dat zal velen van ons pijn doen. Maar via livestream is een toenemend aantal parochies in staat om gelovigen de mogelijkheid te bieden de herdenkingsviering in de kerk thuis te laten volgen. Emotioneel raakt de Allerzielenviering ons diep. Zeker als de dood recent een dierbaar mens uit ons midden heeft geroofd. Wij zijn dan voorgoed getekend door verlies. Juist in deze coronatijd beseffen wij, misschien sterker dan voorheen, onze sterfelijkheid. Midden in het leven zijn wij door de dood omgeven. Wij denken aan de duizenden families die sinds maart een dierbare aan de gevolgen van het virus hebben verloren. Maar natuurlijk ook de andere dierbaren die de dood heeft geroofd. Als de dood ons nabij komt, is er intens verdriet. De dood betekent definitief loslaten en een lege plaats aan tafel. De dood van een dierbare maakt heel de toekomst duister.

Door het leven omgeven
Maar voor een christen vormt de dood niet het laatste woord. De dood kan het leven omgeven maar midden in de dood zijn wij door het Leven, door God, omgeven. Op de Paasmorgen is Christus door de dood heengegaan. Door de opstanding van zijn Zoon heeft God de macht van de dood gebroken. Pasen vormt zo voor ons een belofte. God is trouw en wij mogen leven met het perspectief eens thuis te komen bij Hem. Wij zijn geen raketten die in het heelal opbranden. Wij zijn geen eendagsvliegen die weer verdwijnen. De Schepper is ook onze Voltooier. Bij Hem zijn wij veilig.

Lastige tijd
In deze lastige tijd gedenken wij met Allerzielen onze doden. En hopelijk troosten wij de nabestaanden die door de dood van een dierbare vaak voorgoed zijn getekend. Christelijke troost heeft alles te maken met een wenkend perspectief. En dat perspectief vormt de levende God. Wij mogen geloven dat deze God mensen vasthoudt tot over de grens van dit aardse leven heen. Wij kunnen onze dierbare doden overgeven in Gods hand. In het vertrouwen dat hij hen voorgoed zal tekenen met een zegel op hun voorhoofd. Vanuit dat geloof wens ik u inspirerende vieringen met Allerheiligen en Allerzielen.

Mgr. dr. Gerard de Korte